Polish Printmaking

08.11.2010

Jan Szmatloch i uczniowie

Jan Szmatloch i uczniowie

16 - 30 listopada 2010 r. w Galerii Państwowej Akademii Sztuk Pięknych (Mińsk, ul.Surganowa 14).
WernisaĹź 16 listopada a 17.00


Pracownia Druku Wklęsłego w strukturze Katedry Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach zawsze zajmowała pozycję szczególną. O jej pozycji stanowili znakomici profesorowie i artyści. Nazwiska profesorów Raka, Pietscha, Kluski wpisane w historię pracowni uświadamiają drogę, jaką przeszła grafika artystyczna na Górnym Śląsku w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Sukcesy wychowanków współtworzące jej graficzny dorobek od lat wpisują się we współczesny pejzaż polskiej grafiki. Przyczyniają się tym samym w tworzenie w Katowicach ważnego ośrodka graficznego, co znajduje potwierdzenie w organizacji Triennale Grafiki Polskiej, Intergrafii i wystaw towarzyszących krakowskiemu Triennale Grafiki właśnie w tym mieście.

Pracownią Druku Wklęsłego kieruję od 1999 roku (w tym czasie byłem też kierownikiem Katedry Grafiki ).
Współpracowałem wówczas z Bogdanem Toporem, znakomitym grafikiem, rysownikiem a dzisiaj profesorem prowadzącym autorską pracownię rysunku. W 2001 roku moim asystentem był Andrzej Łabuz, obecnie wykładowca, realizujący w ramach Pracowni Druku Wklęsłego program podstawowego kształcenia kierunkowego ze studentami I i II roku. W 2002/2004 roku w pracowni odbywał staż Marcin Białas, który po uzyskaniu wyróżnionego dyplomu został asystentem w tej pracowni. Stażystami byli też: Grzegorz Hańderek, obecny dziekan Wydziału Artystycznego katowickiej uczelni i Piotr Pająk, oryginalny obiecujący grafik i malarz.

Dynamiczny rozwój Katedry, będący też konsekwencją usamodzielnienia katowickiej uczelni wpłynął zasadniczo na warunki i jakość kształcenia. Pracownia Druku Wklęsłego realizuje swój program w oparciu o szeroko pojęty warsztat klasycznych technik metalowych.
Poznawanie i doświadczanie w praktyce pracownianej mimo swojego piętnastowiecznego rodowodu ciągle pozostają dla studentów atrakcyjnym środkiem artystycznej wypowiedzi. Wszak naszym celem jest przygotowanie studentów do samodzielnej pracy twórczej realizowanej w tej pracowni w technikach miedziorytu, mezzotinty, suchorytu, akwaforty, akwatinty, odprysku, miękkiego werniksu. Oczywiście rygoryzm tradycyjnych technik nie wyklucza eksperymentu i stosowania tzw. „technik własnych”. Nie wyklucza też ich łączenia z technikami z obszaru nowych mediów. Bardzo często w studenckich realizacjach pojawiają się zaskakujące połączenia, godzące ze sobą zupełnie odmienne warsztaty.
Ostatecznie najważniejsze w tym procesie jest poszukiwanie i doświadczanie „własnych śladów”, nieodzownych w tworzeniu indywidualnego języka grafiki, ten z kolei pozwala na nieskrępowaną realizację własnej tożsamości artystycznej.

Myślę, że w przeciągu ostatnich dziesięciu lat realizowane w tej pracowni grafiki studentów, później dyplomantów przy swojej formalnej odmienności , w wielu przypadkach okazywały się być przekonywującą manifestacją autorskiej odrębności. Perspektywa czasowa pozwala dziś spojrzeć z dystansu na te dokonania. Wiele z nich znajdowało potwierdzenie w prezentacjach dyplomowych, które pozwalały zaistnieć na poważnych przeglądach, tym samym potwierdzić niejako artystyczną samodzielność ich autorów. Jako nauczyciel znalazłem się- myślę, że mogę tak powiedzieć- w sytuacji naocznego świadka procesu przeobrażeń, dojrzewania młodych adeptów sztuki graficznej. Miałem szczęście! Trafiali do pracowni studenci, których aktywność, talent, ujawniona z czasem oryginalna osobowość, stawały się nadzieją artystycznego spełnienia.
Wielu z nich osiągnęło sukces a ich graficzne dokonania zyskały uznanie. Grand Prix w Konkursie „Grafika roku” zorganizowanym przez Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie (2001) dla Sylwii Sady, Grand Prix na Triennale Grafiki Polskiej w Katowicach dla Grzegorza Hańderka, Nagrody Regulaminowe na Międzynarodowym Triennale Grafiki w Krakowie (2006, 2009) dla Barbary Tytko i Olgi Pałki- Ślaskiej, Grand Prix, Nagroda i Wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Grafiki w Ourense (2008) w kolejności dla Grzegorza Hańderka, Doroty Nowak i Marcina Białasa jak i wielu innych są tego dowodem.

Dorobek Katedry Grafiki i Akademii współtworzą profesorowie i ich wychowankowie, a za tym dyplomanci Pracowni Druku Wklęsłego mają w nim swój niekwestionowany udział.

Jan Szmatloch

plakat wystawy
  • 08.11.2010